W powszechnym przekonaniu obrazy się maluje, a nie odbija. Wykorzystuje się do malowania pędzle, farbę i podobrazie, a nie matrycę do odbijania. Co więc mają wspólnego najdroższe obrazy świata z pieczątką? Postaramy się udowodnić, że na rynku sztuki liczą się nie tylko płótna czy deski pociągnięte pędzlem, takie nazwiska jak: Leonardo da Vinci czy Rembrandt van Rijn, ale także inne techniki, które wykorzystują powielanie przy użyciu matrycy! Na aukcjach coraz częściej pojawiają się specyficzne obrazy, które w II połowie XX wieku zaczęły powstawać w nurcie pop-artu i ośmielę się napisać, że są "obrazami- pieczątkami"! Jeżeli nigdy nie słyszałeś o pop-arcie, Andym Warholu, serigrafii i obrazach-pieczątkach, to zapraszamy do lektury!
źródło: Pinterest
Najdroższy obraz na świecie
W 2017 roku media podały, że w nowojorskim domu aukcyjnym Christie's padł rekord świata jeśli chodzi o sumę, jaką zapłacił kupujący za wystawiony obraz. "Zbawca świata" jest obrazem namalowanym na desce technika olejną. Autora tego dzieła zna chyba cały świat - to Leonardo da Vinci, renesansowy twórca i wynalazca. Anonimowy nabywca kupił obraz za - bagatela- 450 milionów dolarów. Obraz "Salvator Mundi" czyli "Zbawiciel świata" wystawiono za cenę wywoławczą 100 milionów dolarów. Obraz renesansowego mistrza namalowany na desce o wymiarach 60 x 40 cm został sprzedany po 19 minutach aukcji. Nabywca nie chcąc ujawniać swojej tożsamości kontaktował się ze swoim przedstawicielem przebywającym w domu aukcyjnym telefonicznie.
źródło: Wikipedia
Najdroższy obraz w Polsce
Rekordowa aukcja w Polsce również miała miejsce w 2017 roku w domu aukcyjnym "Desa Unicum". Ponad 4 mln zł zapłacono za obraz Stanisława Wyspiańskiego pt. "Macierzyństwo". Licytację rozpoczęto od ceny wywoławczej - 800 tys.zł. Osoba kupująca za obraz zapłaciła więc ponad pięciokrotność ceny wywoławczej! Cena obrazu Wyspiańskiego na przestrzeni ostatnich 10 lat wzrosła niemal sześciokrotnie! Obraz ten jest wykonany technika pastelu na papierze żeberkowym naklejonym na karton i ma wymiary 62 x 47, 4cm. Bardzo podobnie, jak w przypadku Leonarda da Vinci - dzieła naszego rodzimego twórcy- Stanisława Wyspiańskiego właściwie nie pojawiają się na aukcjach, gdyż w większości pozostają w kolekcjach publicznych, a nie prywatnych. Wyspiański - dramaturg, poeta, malarz, grafik, projektant mebli, architekt - człowiek renesansu! Nazywany bywa też czwartym wieszczem Polski.
źródło: Wikipedia
Sitodruk jako technika druku
Jak to możliwe, aby jedne z najdroższych obrazów świata mogą być wykonane przy użyciu pieczątki? Jest to możliwe, jeśli weźmiemy pod uwagę technikę sitodruku na papierze - serigrafii, którą posługiwał się w II poł. XX wieku Andy Warhol - twórca pop-artu! Oto wszystko, czego nie wiedziałeś o sitodruku, jako technice druku i "obrazach- pieczątkach":
1. Sitodruk ma swoje korzenie w Japonii. Nazywany jest też drukiem szablonowym. W XVII wiecznej Japonii Yuzensai Miyasaki opracował tę technikę druku specjalnie po to, aby dekorować nią kimona.
2. Sitodruk jest techniką druku płaskiego. Skoro druk, to musi istnieć jakaś matryca, z której wykonuje się odbitki. Można więc wytłumaczyć laikowi, że jest to technika wykorzystująca matrycę, jak pieczątkę.
3. Serigrafia jest techniką druku sitowego na papierze. Sama nazwa serigrafia po łacinie oznacza jedwab, ponieważ to właśnie z jedwabiu tworzono pierwsze sita, za pomocą których odbijano wzór. Sito spełniało więc rolę tłoka pieczętnego.
4. Do sitodruku potrzebna jest farba i rakla oraz naciągnięta na ramę specjalna siatka. To na tej specjalnie przygotowanej ramie z siatką o wielu oczkach na centymetr kwadratowy przygotowuje się szablon dzięki wykorzystaniu emulsji utwardzanej światłem. Rama (popularnie nazywana sitem) jest dla artysty pieczątką, z którą może zrobić wszystko.
5. Najpierw trzeba przygotować wzór, który nanosi się na "pieczątkę" czyli sito. Potem dzięki specjalnie opracowanej matrycy tworzy się różne wersje jedno lub wielobarwnych odbitek.
6. Odbitkę wykonuje się poprzez przetłaczanie farby przez opracowaną wcześniej matrycę.
7. Druk sitowy może być jedno lub wielobarwny. Do obrazu, w którym widzimy 5 kolorów, będzie potrzebne przygotowanie 5 sit z naświetlonymi elementami obrazu tylko w danym kolorze. Później nadrukowuje się kolejne kolory na siebie i tak powstaje cały wielobarwny obraz.
8. Można drukować na różnych powierzchniach: papierze, tekturze, foliach, tkaninach, tworzywach sztucznych, metalu.
9. Sitodruk święcił w XX wieku triumfy jako technika poligraficzna, dopiero późnej serigrafia stałą się techniką, którą zaczęli wykorzystywać artyści.
źródło: Flickr
Serigrafia jak pieczątka za 105 mln dolarów
Obrazy wykonane tą techniką są znakiem rozpoznawczym Andyego Warhola, twórcy pop-artu. W 2015 roku za obraz Warhola wykonany techniką serigrafii zapłacono na aukcji nowojorskiego domu aukcyjnego Sotheby's ponad 105 mln dolarów. Był to obraz pt. "Silver Car Crash (Double Disaster)". Cóż to za dzieło, które osiągnęło na amerykańskiej aukcji tak wysoką sumę? Dlaczego można zaryzykować stwierdzenie, że jest to dzieło wykonane przy użyciu pieczątki w postaci wydruku z kilku nałożonych na siebie matryc?
- Dzieło z lat 60-tych XX wieku przedstawia skręcone w samochodzie ciało, zniekształcone po wypadku samochodowym.
źródło: Pinterest
Pop art
Najbardziej rozpoznawalny nurt w sztuce XX wieku jest kojarzony z postacią Andy'ego Warhola. Dzieła przedstawiające przedmioty codziennego użytku: puszka z zupą Campbell, butelki coca-coli, 5 dolarówki, flaga USA, zwielokrotnione portrety Marylin Monroe i innych sławnych osób żyjących w tamtych czasach. Warhol już jako dziecko mówił, że będzie sławny. Jego rodzina wyemigrowała ze słowackiej wsi Mikov do USA. Jako dziecko wychowywał się w rodzinie o tradycjach łemkowskich, zachowywał tradycje przodków i wyznanie grecko-katolickie. Jego zwielokrotnione serigrafie są jak ikonostasy z grecko-katolickich cerkwi. Wykorzystują symbole i znaki nowych czasów - kultury masowej. Zasłynął jako twórca prostych, seryjnych obrazów o dużych kontrastach kolorystycznych. Początkowo był rysownikiem i ilustratorem, szybko jednak wpadł na pomysł, by wykorzystać nową technikę wykorzystywaną w świecie biznesu jako alternatywnej techniki dla sztuki. Wyznawał opinię, że także dzieła popularne mogą stać się dziełami sztuki. Inspirował się przedmiotami codziennego użytku, komiksami, fotografiami. Swoje serigrafie odbijał na papierze na których były wielobarwne aple, często wykonywane ręcznie, stąd każde kolejne dobitki są niejako unikatowe i odmienne. Mówił, że szuka sposobu nie tylko na tworzenie sztuki, która posługuje się produktami kultury masowej, ale jego założeniem było masowo produkować sztukę. Chciał być jak maszyna. Obrazy miały powstawać jak pieczęcie.Tak powstała "The Factory", jego fabryka - atelier, w której powstawały serigrafie, filmy, rzeźby, performance i inne dzieła.
źródło: Pinterest
źródło: Flickr
Co mówił ten twórca najdroższych na świecie obrazów?
"W przyszłości każdy będzie sławny przez 15 minut" "Ameryka zaczęła tę tradycję, w której najbogatsi konsumenci kupują zasadniczo te same rzeczy co najbiedniejsi. Możesz oglądać telewizję i zobaczyć Coca-Colę i wiesz, że prezydent pije Coca-Colę, Liz Taylor pije Coca- Colę i pomyśl, że ty też możesz pić Colę. Cola to Cola i za żadną sumę pieniędzy nie kupisz lepszej Coli od tej jaką pije bezdomny na rogu. Wszystkie Cole są takie same i wszystkie Cole są dobre. Liz Taylor to wie, prezydent to wie, bezdomny to wie i ty to wiesz". "Kupować to bardziej amerykańskie niż myśleć, a ja jestem tak amerykański jak każdy"
O sobie mówił, że jest "Business-artist".
źródło: Pinterest
Najsłynniejszy obraz świata wykonany przy użyciu matrycy sitodrukowej, ukazujący zwielokrotnienie wypadku drogowego można określić "obrazem-pieczątką". Obrazy Warhola - niezaprzeczalnego geniusza pop-artu - nie są jednak tylko bezrefleksyjnym odbijaniem naświetlonego zdjęcia w różnych kolorystycznych wariacjach. Są znakiem czasu i filozoficznym komentarzem do ówczesnych czasów samego twórcy. Najdroższy obraz świata mimo, iż przedstawia grozę konkretnego zdarzenia jest jednocześnie pop-artowym ukazaniem tragedii, którą media marginalizują i robią z niej coś trywialnego. Media nie ukazują osobistego doświadczenia wypadku, ale pokazują te zdarzenia w taki sposób, że my, jako konsumenci zamieszczanych w mediach informacji przechodzimy obok nich coraz bardziej obojętnie. Obrazy Warhola ukazujące wypadki, krzesła elektryczne czy portrety znanych osób są ilustracją czasu, w których media stały się najważniejsze w kształtowaniu społeczeństw.
